از آنجا که اصل در تدابیر بر تدبیر با غذاهاست در مطلب تدابیر طب سنتی در رابطه با مواد غذایی اصلی (1) و (2) به شکلی مختصر و کاربردی برخی از پر مصرف ترین مفردات غذایی را بررسی کردیم.
در این مطلب به تدابیر غذایی گندم و نان گندم و گوشت ماهی می پردازیم.
گندم
- گندم بهترین غذای تندرستان است و کثیرالغذا و چاق کننده بدن است.
- آرد خوب گندم ، آردی است که به میزان کافی سبوس داشته باشد و خمیر آن نیز به اندازه مناسب و متعادل دارای نمک باشد، زیرا خمیر بدون نمک بد هضم است و خمیر شور سبب خشکی معده و تشنگی می شود.
- خمیر بدون خمیر مایه بد هضم است و موجب سده و درد شکم می شود. از طرف دیگر اگر خمیر مایه زیاد باشد سبب ترش شدن نان در معده می گردد.
- لازم است نان پس از بر آمدن کافی خمیر ، پخته شود.
- بهتر است بذرهایی چون کنجد، رازیانه، زیره، ساه دانه و تخم خشخاش بر روی خمیر قرص نان پاشیده شود و یا آن ها را با خمیر مخلوط کنند و نان را در تنور به اعتدال بپزند.
- بهترین نان ها از نظر نوع پخت نان تنوری است که در تنور سفالی پخته شده باشد.
- نان گرم وقتی تازه از تنور می آید دیر هضم است. چنین نانی زود سیری می آورد و موجب تشنگی می گردد.
- بهترین نان ها از نظر فاصله پخت تا مصرف نانی است که ابتدای روز پخته و آخر روز بخورند. روز دوم نیز نان را اگر سفت نشده باشد می توان خورد.
- غذاییت نان نرم بیشتر و غذاییت نان خشک کمتر است. نانی که در تنور بیش از حد خشک شده باشد به سبب زیادی خشکی، دیر از معده عبور می کند.
نان سنگک
_ خمیر آن اندکی فطیر و رقیق می باشد، آن را پهن نموده و بر روی ریگ های گرم می اندازند و معمولا بر روی آن بذرهای مناسب می پاشند.
_ این نان مناسب مزاج ورزشکاران و افرادی است که کارهای سنگین انجام می دهند.
گوشت ماهی
- بهترین ماهی، آن است که در آب شیرین پرورش یافته باشد که این آب شیرین همیشه جاری بوده و بر روی سنگ و سنگ ریزه یا شن گذشته باشد، سرچشمه آن دور بوده و باد برآن وزیده باشد.
- طبیعت مطلق آن سرد و تر است.
- ماهی دریا و آب شور، سردی و تری کمتری دارد و بعضی نسبت به بعضی دیگر گرم تر می باشند.
- ماهی نمک سود شده از هر نوع که باشد گرم و مایل به خشکی است و ماهی نمک سود کهنه، گرم و خشک است.
- کباب ماهی تازه، سریع الهضم وچاق کننده و تولید کننده منی مخصوصا در زنان می باشد.
- بهتر است اندازه آن در بزرگی و کوچکی، متوسط باشد.
- حرکت زیاد و فلس بسیار از نشانه های ماهی خوب است.
- ماهی خوب آن است که همان روز صید شده و بوی بد نیز نداشته باشد.
- ماهی سواحل دریا بهتر و نازک تر و لذیذ تر از ماهی رودخانه است.
- بدترین ماهی ها، ماهی قنات و گودال ها و چشمه های کوچک و زمین های پست وآب های کثیف و بدبو راکد می باشد.
- ماهی های بسیار بزرگ و یا بسیار کوچک پرخار نیز بد هستند و بهتر است از مصرف آن ها پرهیز شود.
- ماهی در افراد گرم مزاج سبب تقویت نیروی جنسی و نعوظ می شود.
- مصلح اخلاط گرم است و برای زخم نای ناشی از حرارت مفید می باشد.
- برای سل، دق، سرفه خشک، ضعف کبد وکلیه که از حرارت باشد مفید است.
- کباب آن با آب غوره و سماق برای اسهال صفراوی و دموی مجرب است.
- خوردن ماهی تازه و بریان با پیاز تازه سبز موجب افزایش تولید منی و تقویت نعوظ می شود.
- بهترین روش مصرف ماهی کباب کردن بر آتش است که برای معده سبک تر از بریان کردن در روغن می باشد.
- گوشت ماهی برای این گونه افراد مضر است : صاحبان مزاج سرد و تر، کسانی که عصب و معده بلغمی دارند مخصوصا در افراد چاق.
- مصلح آن در مزاج بلغمی، زنجبیل پرورده و گلقند و ترشی کبر و سرکه و گلپر است.
- گرم مزاجان بهتر است ماهی را با سرکه مصرف کنند.
- آشامیدن زیاد آب بسیار بعد از آن بسیار زیان آور است و موجب بیماری های مزمن می گردد.
- مصرف ماهی همراه با شیر و تخم مرغ و یا گوشت سایر حیوانات بسیار زیان آور است و سبب بیماری های مزمن می گردد.
- گوشت دم و حوالی باله های ماهی به سبب حرکت زیاد آن نواحی لطیف تر است.
- اشخاصی که بعد از خوردن ماهی دچار تهوع می شوند برای جلوگیری از این حالت میتوانند از آب به یا آب زیره استفاده کنند.
- مداومت در خوردن ماهی، سبب ضعف معده می شود.
میگو
- گرم و تر است.
- دیر هضم است.
- با سکنجبین مسهل است.
- قوای جنسی را افزایش میدهد.
- وجود یک منبع پروتئینی در وعده صبحانه برای رشد بهتر کودک ضروری است.
- در صبحانه یک ماده لبنی مانند شیر یا ماست باید وجود داشته باشد.به دلیل اینکه ممکن است افراد در طول روز از ماده لبنی استفاده نکنند
- بهتر است که در صبحانه از این مواد لبنی مصرف کنند.
- البته لبنیات را باید به شیر و ماست محدود کنیم، خامه و کره از دسته لبنیات مورد نظر جدا هستند زیرا پروتئینها و ویتامینهای مورد نظر
- در کره و خامه به اندازه شیر و ماست نیست.
- در صبحانه یک مادهای غذایی مانند گوجهفرنگی و آبمیوه که دارای ویتامین C است باید وجود داشته باشد به دلیل اینکه ویتامین C جذب آهن
- را بیشتر و فرد را شاداب و سرحال میکند.
- برای تامین انرژی مورد نیاز انواع نان ، غلات آماده صبحانه مانند برشتوک، همچنین مربا، کره، عسل ، خامه، حلیم و برای تامین پروتئین مصرف پنیر،
- تخم مرغ و شیر توصیه می شود.
- نیاز به ویتامین و املاح را می توان با مصرف انواع میوه به صورت تازه یا خشک مانند برگه ها یا آب میوه های تازه ی تهیه شده در منزل تامین کرد.
- مناسب ترین روش برای استفاده از مواد غذایی ذکر شده و اطمینان از تامین نیازهای کودک در این وعده، مصرف برنامه ی چرخشی در طول هفته است.
مواد لازم جهت تهیه خوراک اسفناج و قارچ :
1. دانه کاج : 25 گرم2. برگ ریز و تازه اسفناج : 500 گرم
3. پیاز قرمز : 1 عدد
4. سیر : 2 حبه
5. روغن نباتی : 3 قاشق غذاخوری
6. کنسرو قارچ چینی یا آسیایی , آبکش شده : 425 گرم
7. کشمش : 3 قاشق غذاخوری
8. سویا سس : 2 قاشق غذاخوری
9. نمک : به میزان لازم
طرز تهیه خوراک اسفناج و قارچ :
قارچ اگرچه در دنیای غذاها به عنوان سبزی طبقه بندی شده است اما از لحاظ فنی یک گیاه نیست. این ماده متعلق به خانواده قارچهاست و اگرچه سبزی نیست اما میتواند مواد مغذی متعددی برای بدن فراهم کند. همه افراد به خوبی میدانند که مصرف مقدار کافی از ویتامینها و مواد معدنی در رژیم غذایی به معنای خوردن سبزیجات و میوههای رنگارنگ است. اما این طرز فکر ممکن است قارچ را از نظر بیشتر افراد دور نگه دارد. در بیشتر موارد، هرچقدر ماده غذایی رنگ کمتری داشته باشد به همان مقدار نیز از مواد مغذی موجود در آن کاسته میشود. با اینحال قارچ یکی از استثناهاست و میتوان گفت سرشار از مواد مغذی مفید برای بدن است.
مزایای احتمالی قارچ برای بدن:
مصرف سبزیجات و میوهها با کاهش بیماریهای مختلف همراه است.مطالعات بی شماری نشان میدهد که مصرف غذاهای طبیعی همچون قارچ میتواند خطر ابتلا به چاقی، دیابت و بیماری های قلبی را کاهش دهد و باعث رشد موها، افزایش انرژی و کاهش وزن گردد.
-
سرطان:
قارچ نیز همچون گوجه فرنگی، هویج، فلفل دلمهای قرمز و سبز، کدو تنبل، حبوبات و کدو حاوی آنتی اکسیدان است. سلنیوم یک ماده معدنی مهم است که در بیشتر میوهها و سبزیجات یافت نمیشود اما میتوان آن را در قارچ پیدا کرد. این ماده معدنی نقش بسیار مهمی در عملکرد آنزیمهای کبد بازی میکند و به سم زدایی و پیشگیری از سرطان کمک خواهد کرد. علاوه بر موارد گفته شده ، سلنیوم از التهاب نیز جلوگیری میکند و رشد تومورهای سرطانی را کاهش میدهد. ویتامین D موجود در قارچ نیز میتواند از رشد سلولهای سرطانی با توزیع و تنظیم چرخه رشد سلولهای سالم جلوگیری نماید. فولاتی که در قارچ یافت میشود نقش بسیار مهمی در سنتز DNA بازی میکند.
-
دیابت:
مطالعات انجام شده نشان میدهد که افراد مبتلا به دیابت نوع یک با مصرف غذاهای غنی از فیبر گلوکز پایینی در خون خود داشتند و در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز با مصرف این غذاها سطح قند، انسولین و لیپید در خون بهبود یافته است. یک پیمانه از قارچ گریل شده میتواند ۳ گرم فیبر برای بدن فراهم کند. متخصصان توصیه میکنند که مردان در روز ۳۰ الی ۳۸ گرم و زنان ۲۱ الی ۲۵ گرم قارچ مصرف نمایند.
فیبر، پتاسیم و ویتامین C موجود در قارچ میتواند به سلامت قلب کمک فراوانی بکند. پتاسیم و سدیم به همراه یکدیگر نقش بسیار مهمی در تنظیم فشار خون دارند. مصرف قارچ که حاوی پتاسیم بالا و سدیم پایین است میتواند فشار خون افراد را کاهش دهد. علاوه بر این مصرف ۳ گرم بتاگلوکان در روز میتواند کلسترول خون را تا ۵ درصد کاهش دهد.
-
سیستم ایمنی بدن:
همانطور که قبلا ذکر کردیم قارچ حاوی سلنیوم است. این ماده میتواند پاسخ ایمنی بدن به عفونتها را از طریق تحریک تولید سلولهای T بهبود ببخشد. فیبرهای بتاگلوکان موجود در قارچ نیز میتواند سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با سرطان و پیشگیری از تشکیل تومورها تقویت کند.
-
مدیریت وزن:
فیبرهای موجود در مواد غذایی نقش بسیار مهمی در کنترل وزن دارند. فیبر یکی از موادی است که در غذاها یافت میشود و برای ایجاد سیری بیشتر به بدن کمک خواهد کرد. قارچ حاوی دو نوع فیبر در دیوارهای سلولی خود است : بتا گلوکان و کیتین. این دو ماده سیری را افزایش میدهند و از اشتهای فرد برای خوردن مواد بیشتر میکاهند.
اطلاعات تغذیهای قارچ:
قارچ به طور کلی سدیم، چربی، کلسترول و کالری پایینی دارد و اغلب به عنوان یک ماده غذایی عملکردی شناخته میشود. علاوه بر فراهم کردن مواد مغذی اصلی برای بدن، این ماده در پیشگیری از بیماریهای مزمن به خاظر وجود آنتی اکسیدانها و فیبرهای سالم موثر است. یک پیمانه از قارچ سفید برش خورده خام حاوی ۱۵ کالری، ۰ گرم چربی، ۲.۲ گرم پروتئین، ۲.۳ گرم کربوهیدرات است. اگرچه قارچ انواع مختلفی دارد اما بیشتر آنها مقدار یکسانی از مواد مغذی را برای بدن فراهم میکنند. قارچ غنی از ویتامین B ، فولات، تیامین،نیاسین و اسید پانتوتنیک است. این ماده همچنین حاوی ویتامین D نیز می باشد. قارچ همچنین مواد مغذی فراوانی برای بدن فراهم میکند. این مواد مغذی شامل سلنیوم، پتاسیم، فسفر، آهن و مس است. بتاگلوکان نوعی فیبر است که در دیواره سلولی بیشتر قارچها یافت میشود. اخیرا این ماده موضوع مطالعات بسیار زیادی بوده است.بتاگلوکان نقش مهمی در بهبود تحمل به انسولین دارد.
قارچ همچنین حاوی کولین است. این ماده مغذی مهم به خواب خوب، بهبود عضلات، یادگیری و حافظه کمک میکند. کولین همچنین در حفظ و نگهداری از غشاهای سلولی مفید است و میتواند به انتقال پالسهای عصبی کمک کند.
چگونه قارچ را وارد رژیم غذایی خود کنیم؟
زمانی که میخواهید قارچی را از فروشگاهها بخرید، سعی کنید محکم و خشک باشد. از خرید قارچهای خراب و نازک خودداری کنید. آن را در یخچال نگهداری کنید و تا زمان مصرف نشسته نگه دارید.
شما میتوانیداز ترفندهای زیر برای آماده سازی قارچ برای مصرف استفاده کنید :
- هر نوع قارچی را با پیاز تفت دهید.
- شما میتوانید هر نوع قارچ را به صورت خام در سالادهای خود استفاده کنید.
- میتوانید درون قارچ را خالی کنید و آن را مواد دلخواه پر نمایید.
- قارچ برش خرده را به املت خود اضافه کنید.
- قارچ را گریل کنید و در ساندویچها از آن استفاده نمایید.
خطرات احتمالی مصرف قارچ برای سلامتی:
اگرچه قارچهای وحشی قرنهاست که در سبد غذایی افراد مختلف قرار دارد اما به یاد داشته باشید که قارچهایی که به صورت وحشی میرویند ممکن است خطرات زیادی برای سلامتی داشته باشند. خوردن قارچهای وحشی سمی میتواند باعث ایجاد بیماریهای شدید و حتی مرگ شود. مطالعات نشان داده است که برخی از قارچهای وحشی حاوی مقدار زیادی از فلزات سنگین و سایر مواد شیمیایی خطرناک هستند. برای اجتناب از این موارد، بهتر است قارچ مورد نیاز خود را از فروشگاههای معتبر تهیه کنید. متخصصان بر این باورند که بتاگلوکان برای بیشتر افراد بی خطر است.با اینحال از آنجایی که بتاگلوکان میتواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را تحریک کند، ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری خودایمنی همچون آرتریت روماتوئید، لوپوس و آسم مضر باشد. محققان هنوز در حال مطالعه بر روی اثرات این ماده در بیماریهای ذکر شده هستند.. رژیم غذایی کلی و الگوی سالم غذاخوردن در پشگیری از بیماریها و داشتن سلامت کلی بدن مهم است. بهتر است بر روی مواد غذایی غنی از ویتامین و مواد معدنی مفید تمرکز کنید.
زمانی که در مورد غذاهای غنی از کلسیم فکر میکنید، شاید شیر و محصولات لبنی اولین چیزی است که به ذهنتان خطور میکند. اگرچه شیر برای داشتن استخوانهایی سالم ضروری است(یک فنجان شیر حاوی ۲۸۰ میلی گرم کلسیم است) اما همیشه نمیتوان از لبنیات استفاده کرد. در این مقاله قصد داریم ۱۰ غذای گیاهی را معرفی کنیم که حاوی کلسیم است:
همچنین بخوانید: خواص کلسیم چیست؟
-
کلم بوک چوی:
کلسیم: به ازای نصف پیمانه کلم بوک چوی ۷۹ میلی گرم
ساقههای سبز یا سفید این کلم زمانی که پخته شود نیز ترد باقی میماند. این کلم سرشار از کلسیم، ویتامین C و آنتی اکسیدان است. بوک چوی در غذاهای آسیایی زیاد دیده میشود.
همچنین بخوانید: خواص کلم بوک چوی
-
برگ چغندر
کلسیم: به ازای نصف پیمانه چغندر پخته ۸۲ میلی گرم
چغندر معمولا به خاطر ریشه متراکمش شناخته شده است اما برگهای آن نیز طعم خوبی دارد و سرشار از مواد مغذی همچون کلسیم و ترکیباتی همچون بتائین است که به جریان بهتر خون کمک میکند.
-
بادام:
به ازای ۲۸ گرم از بادام ۸۲ میلی گرم کلسیم وجود دارد. در میان آجیلها، بادام سرشار از پروتئین، روغنهای سالم، ویتامین B و سایر مواد معدنی همچون کلسیم است. بادامی که در روغن سالم تفت داده شده کلسیم بیشتری از بادام خام دارد. شما میتوانید بادام برش خورده را روی سالاد و سایر مواد غذایی بریزید.
-
لوبیا چیتی:
کلسیم: به ازای نصف پیمانه لوبیا چیتی پخته شده ۸۶ میلی گرم
لوبیا چیتی منبع خوبی از پروتئین، فولات، فیبر و مواد معدنی همچون کلسیم است. شما میتوانید آن را به صورت پخته در سالادها و غذاهای خود به کار ببرید.
-
کلم:
کلسیم: به ازی نصف پیمانه کلم پخته شده ۹۰ میلی گرم
این کلم نیز همانند سایر کلمهای موجود در این خانواده، میتواند کلسیم، آنتی اکسیدان و ویتامینهای مورد نیاز را به رژیم غذایی افراد اضافه کند.
-
لوبیای سفید:
کلسیم: به ازی نصف پیمانه لوبیای سفید پخته شده ۹۶ میلی گرم
این لوبیاها را میتوان به راحتی در رژیم غذایی گنجاند. لوبیای سفید حاوی پروتئین، کلسیم و فیبر است.شما میتوانید آن را در سوپ، ساندویچ یا سایر غذاها استفاده کنید.
-
ریشه تارو:
کلسیم: به ازای نصف پیمانه ریشه تاروی پخته شده ۱۰۲ میلی گرم
ریشه تارو شبیه سیب زمینی سفید است و کلسیم بسیار زیادی دارد.
-
لوبیای چشم بلبلی:
کلسیم: به ازی نصف پیمانه لوبیای پخته شده ۱۰۶ میلی گرم
این لوبیا نیز میتواند منبع خوبی برای کلسیم باشد. شما میتوانید آن را به همراه هویج، کرفس، پیاز و سیر تفت دهید.
-
گیاه سلمه تره:
کلسیم: به ازی نصف پیمانه سلمه تره پخته شده ۱۱۴ میلی گرم
این گیاه طعم خوبی دارد و سرشار از کلسیم و پروتئین و نیز ویتامین A و C است. سلمه تره جزو هشت علف هرزی است که میتوان آن را مصرف کرد.
-
میوه کاکتوس:
کلسیم: به ازای یک دوم پیمانه ۱۲۲ میلی گرم
زمانی که پخته شود طعم خوبی خواهد داشت. شما میتوانید آن را به صورت نواری با مربعی برش دهید و در تاکوهای خود استفاده کنید. این گیاه مواد معدنی بسیار همچون منیزیم و کلسیم دارد و به تنظیم قند خون کمک میکند.
گفتم: خدایا از همه دلگیرم گفت: حتی از من؟
گفتم: خدایا دلم را ربودند گفت: پیش از من؟
گفتم: خدایا چقدر دوری گفت: تو یا من؟
گفتم: خدایا تنها ترینم گفت: پس من؟
گفتم: خدایا کمک خواستم گفت: از غیر من؟
گفتم: خدایا دوستت دارم گفت: بیش از من؟
گفتم: خدایا اینقدر نگو من گفت: من توام ، تو من . . .